uit de Twaalf Stappen van Alcoholics Anonymous
Stap 12 uit het 12-stappen model wordt wel beschreven als:
- “Nu deze Stappen ons tot geestelijke bewustwording hebben geleid, hebben wij geprobeerd deze boodschap aan alcoholisten door te geven en deze principes bij al ons doen en laten toe te passen.”
- “Werk met anderen die willen herstellen aan hun herstel.”
- “Geef uw ervaringen door aan lotgenoten.”
Omdat ik er voor het gemak van uit ga dat ook jij het niet alleen gered hebt om met jouw verslaving (of co-verslaving) om te gaan, noemen we in onze benadering deze strategie wel “paying back”. Mensen hebben geholpen om met de afhankelijkheid of verslaving om te gaan… dat is geïntegreerd en daar ben je sterker uit gekomen… tijd om een ander te helpen (en daarmee jezelf te helpen).
De verschillende manieren waarop stap 12 uit de AA beschreven wordt gaan er allemaal om dat het je helpt als mens om andere mensen te helpen als zij ook leiden aan jouw chronische probleem. Niet voor niks staat het als één van de motivaties vermeld waarmee mensen zich aanmelden om integrative addiction coach te worden. Het is ronduit nuttig voor je eigen proces om als ‘verslaafde’ andere ‘verslaafden’ te willen helpen.
Niets mis mee, sterker nog, mensen met last van een duidelijke verslaving die andere mensen helpen om te gaan met hun chronische aandoening die hebben meer kans om hun verslaving langdurig in de hand te houden dan mensen die dat niet doen.
En natuurlijk zit er ook wel weer een risico aan.
Namelijk: de ene verslaving is de andere niet
de ene verslaving is de andere niet
Het middel kan verschillen, de vorm van verslaving kan verschillen, de ernst van de biologische verslaving zal verschillen -want een verslaving is een gradueel proces-, de ernst van de emotionele afhankelijkheid kan verschillen in vorm of in richting. De aanwezige cognitieve mogelijkheden kunnen verschillen, het uithoudingsvermogen ook. Er kan veel kapot zijn gegaan door een verslaving of er kan nooit zoveel aanwezig zijn geweest. Alles kan nog overeind staan op financieel-economisch gebied en de lichamelijke aandoeningen als gevolg van het gebruik kunnen groot of klein zijn.
Allemaal factoren waarin de ene verslaving van de andere verschilt en dus ook allemaal factoren die van invloed zijn op de manier waarop er met die verslaving moet worden omgegaan.
Wanneer ziet dat mensen met (beginnende) verslavingen weer kunnen leren om hun gebruik te controleren zonder dat er gelijk volledige abstinentie nodig is dan is voorstelbaar dat dit gevoelens van jaloezie kan oproepen bij de verslaafde die zijn verslaving zo sterk heeft ‘geoefend’ dat er geen gecontroleerd gebruik meer mogelijk is en dat abstinentie inderdaad een noodzakelijkheid is geworden om langduriger controle te behouden.
De weg van jouw klant zal verschillen van jouw weg en het is zaak om zo breed geschoold en openminded te zijn dat je hier oog voor kunt blijven houden.
lotgenotencontact
Maar laten we heel helder zijn: integrative addiction coaching is vóór het bevorderen van lotgenoten contact. Dat het verstandig kan zijn om daar een zekere ‘getraptheid’ in aan te brengen dat lijkt verstandig te zijn.
Natuurlijk bestaat het gevaar dat iemand die onder invloed naar iemand toe komt met een verslaving een craving veroorzaakt. Natuurlijk zal het vaak zo zijn dat degene die aan het wegglijden is graag zou zien dat er iemand anders met hem mee glijdt…
Misery loves company
Maar wanneer er tevoren duidelijkheid is gegeven dat je het recht hebt om iemand te laten vallen als een hete aardappel als iemand besluit om verder te gaan in het gebruik dan dat jij kunt/wilt gaan dan is lotgenoten contact juist ook een krachtige versterking omdat je voor je ogen ziet gebeuren dat iemand zijn levenskwaliteit vergooit voor een korte termijn oplossing, Het voedt de adequate(!) angst voor de eigen verslaving.
Die getraptheid in de aanpak is belangrijk om ervoor te zorgen dat er aan de ene kant niet mensen onmogelijkheden aanpraat die niet de hunne zijn. Het brein is tot op zekere hoogte plastisch en heeft waarschijnlijk bij de juiste oefening mogelijkheden die nu nog onvoorstelbaar lijken. Een onderwaardering van de mogelijkheden van de klant zou het herstel in de weg staan als dat mogelijk is. Verder verlies je waarschijnlijk ook de hele geloofwaardigheid van alle andere zinnige dingen die je hebt gezegd wanneer je gezegd hebt “jij kunt noooit meer gebruiken” wanneer zij merken dat zij wel een zekere controle kunnen uitoefenen.
En om aan de andere kant er voor te zorgen dat mensen niet een onterechte hoop krijgen op controle van het gebruik van een middel (dat door de verslaving nog heel belangrijk voelt) omdat zij een voorbeeld nemen aan mensen die een veel minder uitgesproken verslaving hebben. Om ook te voorkomen dat er uit een begrijpelijke vorm van on-geanalyseerde jaloezie een afgunst ontstaat op de mensen die nog wel controlemogelijkheden zouden kunnen ontwikkelen.
Help een volgende om te ontdekken dat de ene verslaving de andere niet is, dus dat je een eigen weg moet zien te vinden om daar mee om te gaan…
“macht” als intervisiepunt
Natuurlijk bestaat er soms de neiging door een (weinig integratieve) coach om te stellen dat zijn manier de enige is. Natuurlijk bestaat het risico op machtsuitoefening en zijn er soms mensen met een door verslaving geruïneerd sociaal atoom die nog niet geoefend zijn in het aan gaan van gezonde contacten en die vanuit een top-positie ongepaste contacten onderhouden met hun coachees. Natuurlijk zijn mensen in de wanhoop dat zij zichzelf niet in de hand kunnen houden soms tot veel bereid om steun te krijgen, zeker als zij zich toch al schamen over terugval, bijvoorbeeld. Niet voor niets wordt soms smalend de grensoverschrijding met “de 13e stap” aangeduid. Natuurlijk zijn er klanten die hun seksualiteit hebben geleerd in te zetten om aan hun middelen en dus ook aan hun zin te komen. Natuurlijk zijn er soms duidelijke overdrachtsgevoelens tussen de coach en de coachee. En uiteraard doe je er als coach verstandig aan om die gevoelens in intervisie en supervisie te bespreken.
Maar het belangrijkst is misschien wel dat een community-gevoel bestaat. Een community waarbinnen je kan zijn wie je bent, inclusief je verslaving, een belangrijk element is voor veel mensen -zeker als bonding-problematiek één van de mogelijk aanwezige aanleidingen kan zijn waardoor het verslavingsproces is opgestart of onderhouden.
Huiswerk: Paying Back
integrative addiction management.com 