Het maken van een Plan van Aanpak
Plannen hebben een doel en een strategie en het nut van de strategie wordt uiteindelijk natuurlijk bepaald door het behaalde resultaat. Niet door de moeite die hje er in gestoken hebt of het belang dat je er aan hecht. Uiteindelijk draait het om de vraag:
“is het doel tot een resultaat geworden?”
Een strategie heeft een startpunt, een aantal dingen die gedaan moeten worden en dat binnen een bepaalde tijd (en als het doel geen resultaat is geworden moet je de strategie aanpassen of het doel loslaten en een nieuw doel kiezen).
Nou ga je deze formulieren waarschijnlijk gebruiken met een soort van vaag doel in je hoofd, en dat is goed. Sterker nog, het is vaak verstandig om dat doel gaandeweg echt steeds nauwkeuriger voor jezelf te beschrijven. Als je het namelijk zo’n beetje half-half beschrijft dan heb je ineens eigenlijk veel minder grip op jezelf. Maar als je het doel helder hebt dan kan je ook halverwege bepalen dat je een andere strategie wilt gaan volgen om dat doel te bereiken. Òf natuurlijk, dat je ergens bepaalt dat het doel gewoon niet haalbaar blijkt en dat je een nieuw doel gaat stellen.
formulier*
PLAN VAN AANPAK MAKEN
Wanneer je beschrijft waar je vandaan komt dan helpt het ook om de stappen voorwaarts te herkennen? Dus geef allereerst een korte beschrijving van de situatie NU: het start-punt
Beschrijf jouw doel. “Waar wil ik eigenlijk echt naartoe groeien?”: Dat is het Doel , niet de dingen die andere mensen van je willen maar waar jij uiteindelijk ècht voor wilt gaan… (en het kan heel goed zijn dat je dit bij gaat stellen).
Als je het in gaat vullen beschrijf dat doel dan het liefst zo concreet mogelijk in termen van gedrag en getallen. Dan kan je de volgende vragen ook makkelijker beantwoorden.
Bedenk je misschien ook wanneer jij dat doel bereikt wilt hebben? (doeldatum)
“waar wil jij naartoe?”
Het is natuurlijk in dit kader wel handig om er dan over na te denken wat dit doel betekent voor jouw gebruik? Een handige vraag hierbij is vaak ook wel: Hoe gaan andere mensen zien dat ik mijn doel bereikt heb? (concreet gedrag):Gebruiksdoel:
- Ik wil niets veranderen aan mijn gebruik
- Ik wil minderen.
- Ik ga tijdelijk stoppen.
- Ik maak een niet-gebruiker van mijzelf
Doel
Daar hangen natuurlijk wel wat dingen omheen die je vaak ook maar beter gelijk kan invullen (hoeft niet gelijk maar de meeste mensen komen er wel op uit dat ze daar duidelijkheid over moeten gaan geven aan zichzelf op de langere termijn)
- Ik wil niets veranderen aan mijn gebruik
- Één dat geloof ik bijna niet want anders dan zou je niet hier lezen. Maar -alles kan- dat is natuurlijk helemaal goed. Dan moet je misschien alleen niet verwachten dat mensen zich enorm hard voor je inzetten als jij de enige bent in jouw levensverhaal die niks hoeft te veranderen 😉 .
- Ik wil minderen…
- “Minderen” is vaak een beetje vaag als doel. Dus de vraag is: hoeveel eenheden maximaal per week per week is een realistische stap naar meer controle? Hoeveel minder is “minderen” in het goede voornemen “ik wil minderen?”
- Ik ga tijdelijk stoppen…
- Bij “Ik ga tijdelijk stoppen” is de volgende logische vraag: “tot wanneer?”. Een andere vraag is: “Wat ga je dan stoppen?” We raden altijd aan om medicatie alleen te stoppen in samenwerking met je arts maar het kan zijn dat je ook andere drugs een periode wilt stoppen. Het wordt vaak makkelijker om een (kortere?) tijd helemaal niks te gebruiken dan om alleen maar één drug niet te gebruiken.
Minimaal wordt dit dus: “Een periode van niks (in ieder geval op jouw drug-of-choice) en daarna beslis ik verder”.
- Ik maak een niet-gebruiker van mijzelf. Veel mensen merken dat het gecontroleerd gebruik wel’tegen valt’ qua hoeveelheid… en dat de kicks eigenlijk het gedoe niet waard is…
En welk doel je ook kiest: Welke houdbaarheidsdatum geef jij dit doel mee? Wat wordt dus de houdbaarheidsdatum van dit doel:
Duur / Evaluatiedatum Wanneer wil ik daar op z’n vroegst weer over beginnen na te denken: Sommige mensen hebben ook een evaluatiedatum in de toekomst. Dat is een ander antwoord dat ook goed is op deze vraag (ook al duurt het ongetwijfeld soms wat lang als de ergste ellende opgelost is).
Een heel concreet gebruiksdoel zou kunnen zijn:
minderen van ____ per dag en ____ per week naar:
– Maximaal per dag: __
– Maximaal per week: __
– Aantal middelenvrije (hoofddoel) dagen per week: __
– Aantal geheel middelenvrije dagen per week: __
– Ik start hiermee op: __ / __ / __
– dit wil ik __ weken/maanden doen
– dit ga ik doen door meer te __ en te __ en door __ x per week te gaan __
– ik ga daarbij geholpen worden door __ (in de rol van __ ) en door __ (in de rol van __ )
Strategie
Welke dingen ga ik doen om mijn doel te bereiken?
OK wat wordt dan dus
Plan A: “Wat ga jij DOEN (niet wat je niet gaat doen)?”
Wat worden jouw acties? (goede voornemens zijn geen plan, dingen “niet doen” is geen plan: wat ga je doen om ervoor te zorgen dat je dingen niet doet… dàt is een plan)
en ook zeker WIE gaat jou bij Plan A helpen (privé of professioneel)?
Nou gun ik je natuurlijk van harte dat je ineens het goede plan kiest maar je ziet toch vaak dat mensen dat aanvankelijk wat makkelijk hebben ingeschat. Dus daarom de vraag naar plan B, het Back-up plan als het plan van Aanpak niet werkte.
Want als deze dingen niet bleken te helpen om mijn doel te bereiken, wat wil ik dan ANDERS gaan doen om dat doel WEL te gaan bereiken (ook al is dat misschien minder leuk)?: Plan B
Welke ANDERE aanpak moet het doel wel bereikbaar maken? Welke ANDERE AANPAK kan je nu alvast kiezen als jouw eerste aanpak niet werkt
Kijk als dat Backup-plan nou ook niet werkt dan is misschien toch het doel wat hoog gegrepen voor dit moment. Maar ik zou zeggen: doe eerst even de strategie aanpakken en lever niet gelijk je doelen in, raad ik aan.
Plan B
Als dit echt niet werkt, dan is het doel misschien hoog gegrepen. Wat wordt dan een tweede keus doel misschien toch wel verstandig. Niet hopeloos worden maar een nieuw doel dat ik dan wil gaan nastreven (ook al is dat misschien iets minder leuk of mooi dan plan A)?: Doel B
“Welke ANDER DOEL B wil je dan gaan bereiken?”
En de laatste vraag is natuurlijk: Vanaf welke datum start ik met plan A? want aan iedere start van ieder project staat natuurlijk een startdatum
“Wat wordt jouw START-datum?”
Het helpt je namelijk om een duidelijk startpunt te kiezen: “Vanaf die-en-die datum ben ik dingen ANDERS gaan doen!”
Wat mij betreft:
Sterkte met plan A of met het kiezen voor plan B
Bij de behandeling van een verslaving lopen mensen regelmatig tegen de vraag op: “wat vind ik er nu zèlf echt van?”. Want wanneer iemand bijvoorbeeld voor zichzelf beslist dat “nu het middelengebruik toch wel zulke vormen heeft aangenomen dat het misschien wel verslaving genoemd moet worden”, dan wordt zo iemand met de volgende moeilijkheid geconfronteerd. Aan de ene kant wéét je dat het verstandig zou zijn om minder te gebruiken aan de andere kant heb je er wel enorm veel zin in. Aan de ene kant houdt iemand oprecht van de mensen om zich heen en aan de andere kant zijn die mensen soms toch wel heel erg lastig omdat daardoor niet gewoon gebruikt kan worden als je daar zin in hebt…
Vrijwel iedereen komt zelf -of voor een partner of kind- binnen met de vraag: Hoe kan ik hem/haar nou in godsnaam laten stoppen met dat gebruik!?! Maar het is eigenlijk de vraag hoe hard je daar mee bezig moet zijn?…
integrative addiction management.com 